Federal yapıdaki dengesizleşme ve artan milliyetçilik akımının da etkisiyle 90'lı yılların başından itibaren iç çatışma ortamına giren Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin dağılış sürecinden sonra ortaya çıkan 7 adet yeni ülke içinde eski başkent Belgrad'ı içine alan ülke Sırbistan olmuştur. Yakın tarihin ve bu vesileyle yüzyıllar boyunca süren Osmanlı hakimiyetinin izlerini sürmek için, Sofya'dan Kalotina Sınır Kapısı'na doğru ilerliyoruz. Bulgaristan tarafındaki çıkış esnasında sınır polisinin, gittiğimiz yeri sormak isterken bozuk bir Türkçe'yle, "Nereye geliyorsunuz?" sorusuna tebessüm edip, Sırbistan sınırına geliyoruz. Aklınızda bulunsun, aynı milletten iki erkek arkadaşın seyahati, sınır polislerinin bir hayli dikkatini çekmekte. Bu sebeple Sırp polisi bizleri arama ihtiyacı hissetti. Hoş, bu durum, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmamızdan da kaynaklanmıyor değildir muhtemelen.
Sınır ile başkent Belgrad arası, ortalama bir hızla yaklaşık 5 saat. Sağlı sollu Türkçe ilanlar ve restoran menüleri dikkatimizi çekiyor. Uluslararası karayolu güzergahı üzerinde bulunan Niş'te fazla oyalanmıyoruz. Sırbistan'ın önemli bir sanayi merkezi olan Niş, Osmanlı izleriyle dolu. Şehir merkezindeki anıt, NATO bombardımanı ile hayatını kaybeden insanlara ithaf edilmiş.
Seyahat programımızın Ramazan Bayramı ertesine denk gelmesi sebebiyle, bayram ziyareti sonrası yaşadıkları ülkelere geri dönen pek çok gurbetçi vatandaşa rastlıyoruz. Yurtdışında olduğumuz hissiyatını ortadan kaldıran bu ortam eşliğinde Belgrad'a varıyoruz. İlk işimiz otele yerleşmek.
Hotel Dom, Belgrad
Otel tefrişatının nostajik dokusu ve görevlilerin samimi yaklaşımı hoş birer selamlama oldu bizim için. Check-in işleminden sonra vakit kaybetmeksizin şehir merkezine atıyoruz kendimizi. Belgrad'ın gezilecek yerleri ergonomik bir tasarıma sahip. Haliyle şehri bir uçtan bir uca gezme ihtiyacı hissetmiyorsunuz.
Aziz Sava Katedrali, Belgrad
Aziz Sava Katedrali, dünyanın en büyük Ortodoks katedrali. Osmanlı döneminin sonrasında halihazırda iç tadilatı hala devam etmekte. Belgrad sokakları bir hayli hareketli. Adına "pekara" denilen hamur işleri, günlük atıştırmaların favorisi. Buraya kadar gelmişken klasik fast-food türü yiyeceklerden ziyade, geleneksel tatlara yönelmenizi tavsiye ederim. Şehir içi ulaşımı sağlayan otobüs ve elektrikli tramvaylardaki üstün körü denetim, pek çok yolcunun ücretsiz seyahatine yol açmakta (bizde yararlanmadık değil).
Prens Mihailo Obrenovic Heykeli, Belgrad
Cumhuriyet Meydanı, Belgrad
Tuna Nehri, başkenti ikiye bölmüş durumda. Nehrin bir tarafı sanayileşen ve günümüz dünyasına adaptasyon süreci yaşayan, gökdelenlerin yükseldiği yeni şehir iken, diğer taraf, tarihi dokusunu muhafaza eden eski Belgrad. Aklınızda bulunsun, şehrin tarihi tarafının kısa bir panoramasını görmek için "2" numaralı elektrikli tramvay hizmet vermekte.
2 Numaralı Elektrikli Tramvay, Belgrad
Ve şimdiki noktamız Kalemeydan. Tuna Nehri'ne tepeden bakan, Belgrad Kalesini bünyesinde bulunduran bu meydanın bir parktan oluşması ve bir parkın şehrin en önemli ilgi noktası olması bir hayli ilginç. Kalemeydan'a pek çok farklı noktadan giriş imkanı var. Biz Belgrad Kalesi'ne bakan noktadan giriş yapıyoruz.
Belgrad Kalesi
Sağlı sollu pek çok heykelin bulunduğu taş yoldan ilerleyip tepeye tırmanıyoruz. Tuna ve Sava Nehirlerini görmeye başladıkça görsel zevk anbean artıyor. Özellikle ikindi vaktinde tepede olmamız, manzaraya ayrı bir hava katıyor.
Tuna Nehri, Belgrad
Meydanda ilerlemeye devam ederken Sırp insanının Balkan havaları eşliğinde sergilediği hareketli oyunlara sıklıkla rastlıyoruz. Ayrıca pek çok insanın ilgiyle takip ettiği tavla turnuvaları oldukça hararetli geçiyor. Parkın güzelliği sebebiyle insanlar herhangi bir kafede oturma ihtiyacı hissetmiyor. Şehrin merkezinde böylesine yeşil bir alanın varlığıyla tasarruflu bir şekilde stres atma imkanı mevcut. Seyahat dönemimize denk gelen ve meydanda sergilenen Nazi dönemi Belgrad'ına ait fotoğraflar bir hayli ürkütücü.
Nazi Dönemi Fotoğraf Sergisi, Belgrad
Tavla Turnuvasından :)
Böylesine merkezi ve turistik bir alanda Osmanlı izlerine rastlamamak ne mümkün. Karşımda bir anda Mora Fatihi, Damat Ali Paşa Türbesi'ni görünce ister istemez duygulanıyorum. Fakat türbeye bağlanan çok sayıda çaputu da gördükçe duygusal ortamın rengi üzüntüye doğru kayıyor. 2001 yılında Türk Büyükelçiliği tarafından restore edilen türbenin yerli ve yabancı pek çok ziyaretçisi var.
Damat Ali Paşa Türbesi, Belgrad
Kalemeydan'ı hakkıyla gezmek için birkaç saatlik vakit ayırmak gerek. Sıradan bir park değil burası. Şehrin önemli gezi noktalarından birisi de Nicola Tesla Müzesi. Sırp mucidin eserlerinin sergilendiği müze, şehir merkezinden yaklaşık 1 kilometre kadar uzaklıkta. Eski Yugoslavya'nın başkentinde yakın tarihin izleri hala mevcudiyetini korumakta. Jugo marka eski arabalar, sosyalist dönemin gözde yapılarından olan Jugoslavija Publik, Hotel Moskva ve elektrikli tramvaylar vs.
NATO uçakları tarafından 1999 yılında bombalanan Savunma Bakanlığı binasına ait yıkıntılar ise o dönemi unutturmamak adına yerli yerinde durmakta.
Eski Savunma Bakanlığı Binası, Belgrad
Türk dizilerinin Balkan topraklarındaki etkisini Belgrad'da da gözlemledim. Konuştuğumuz Sırplar içinde Türk olduğumuzu öğrenenler, tebessüm eder bir yüz ve bozuk bir türkçeyle "Sülüman", "Kıvanc", "İstanbul" gibi kelimeleri dillendirmeye başlıyorlar. Bu durum, sohbet ettiğim diğer pek çok Balkan ülkesinde de aynı.
Muhteşem Yüzyıl Yeni Sezon Reklamı, Belgrad
Sırplarla iletişim kurmak kolay. Kiril alfabesini gördükçe, tabelaların muhtevasını çözmek konusunda biraz zorlansam da, insanlar yardımcı olmak için ellerinden geleni yapıyorlar. Yani teleşa gerek yok. Dediğim gibi, hamur işi Sırpların favorisi. Ustalıkla sergiledikleri sayısız çeşitteki ürünlerin hepsinin ayrı bir lezzeti var. Akşam yemeği için Cumhuriyet Meydanı'ndaki bir pizzacıya girip, envai çeşit lezzeti muhteva eden vejeteryan pizzanın tam orta yerine kırdıkları yumurta ise "bu olmadı" dedirtti.
Belgrad'dan sonra Novi Pazar'ı da görmek istedik. Fakat zaman skalamızın daralması sebebiyle fazla zaman geçirme imkanı bulamadık. Novi Pazar'da Türkçe bilen Boşnaklar hoş sohbet. Sırp takımları ile oynadıkları futbol karşılaşmaları pek çok kez olaylı geçiyor.
Sırbistan gezimizden kısa kısa notlar aktarmaya çalıştığım bu yazının, bölgeye seyahat planı yapan ve gezi meraklısı turistlere faydalı olacağını umar, keyifli günler dilerim.